İstanbul Texniki Universitetini
İstanbul Texniki Universitetini
1773-cü ildə açılan Mühendislikhane-i Bəhr-i Hümayun, İstanbul Texniki Universitetinin təhsilə başladığı tarix hesab olunur. Buna görə də BTİ dünyanın ən qədim texniki universitetlərindən biri hesab olunur. Mühendislikhâne-i Bahri-i Hümayyun III əsrdə Osmanlı İmperatorluğu dövründə gəmiqayırma və donanmanı inkişaf etdirmək və hərbi kadrlar hazırlamaq məqsədi ilə qurulmuşdur. Mustafanın yaratdığı texniki məktəbdir. Məktəbdə sinif otaqlarında ilk dəfə olaraq yazı lövhələri və partalar yerləşdirilib. Bu dövrdə məktəb mətbəəsi yaradılmış və dərsliklər çap edilmiş, bununla da BTİ Kitabxanasının əsası qoyulmuşdur.
Mühendislikhane-i Berri-i Hümayun
Mühendislikhâne-i Berri-i Hümayun 1795-ci ildə III. Səlimin dövründə qurulmuşdur. Mühendislikhane-i Berri-i Hümayun çərçivəsində ballistika, kartoqrafiya, gəmiqayırma və inşaat mühəndisliyi tədris olunurdu. 1847-ci ildə Mühendislikhane-i Berri-i Hümayun mühəndislik təhsili ilə yanaşı memarlıq təhsili verməyə başladı. 1883-cü ildə Hendese-i Mülkiye adını alaraq təhsilini davam etdirdi.
Portretinin qiyməti 20 TL-dən çox olan memar Kəmaləddin Hendese-i Mülkiyedə müəllim olub və bir çox memarlıq əsəri yaradıb.
Əsas məqalə: Hendese-i Mülkiye
Hendese-i Mülkiye 1883-cü ildə quruldu. Mühendislikhane-i Berr-i Hümayundakı qılınc emalatxanalarından biri boşaldılaraq Hendese-i Mülkiye tələbələrinə ayrıldı. Onun yaradılmasında Fransadakı École nationale des ponts et chaussées (Körpü və Yol Məktəbi) nümunə kimi götürülüb. Lakin sonradan Fransa sistemindən imtina edildi və alman sistemi qəbul edildi.
Hendese-i Mülkiye tələbələri və müəllimləri Osmanlı İmperatorluğunun və Türkiyənin inkişafına mühüm töhfələr vermişlər. Məsələn, Hicaz Dəmiryolu bir çox Hendese-i Mülkiye məzunları və müəllimləri tərəfindən inşa edilmişdir. Bundan başqa, məktəbin müəllimlərindən olan Memar Kəmaləddin bəy Məscidül-Əqsanın təmirini həyata keçirib.
Mühəndis Mekteb-i Alisi
Əsas məqalə: Mühəndis Mekteb-i Əlisi
Muhendis Mekteb-i Alisi, hərbi idarədən ayrılaraq qurulan Hendese-i Mülkiyenin davamıdır. Prof. Dr. Karl fon Terzaqi məktəbin mühüm müəllimlərindən biridir. Bu dövrdə ölkədə ilk dəfə Mühendislik Mektebi Mecmuası adı ilə akademik mühəndislik jurnalı nəşr olundu. Bu dövrdə məktəbə ilk qız tələbə qəbul edilib və BTİ-nin arı simvolu bu dövrdə qərarlaşıb. Məktəb daha sonra Ali Mühəndislik Məktəbi adını alaraq təhsil və təhsilini davam etdirdi.
Ali Mühəndislik Məktəbi
Əsas məqalə: Mühəndislik Məktəbi
Mühəndis Məktəbi 1928-ci ildə yenidən quruldu və Ali Mühəndis Məktəbi adlandırıldı. 1931-ci ildə ilk məzunlarını verən Mühəndislik Fakültəsi Türkiyə Cümhuriyyətinin ictimai işləri üçün lazım olan texniki kadrlar hazırlayırdı. Əvvəlcə yalnız Gümüşsuyu kazarmalarından istifadə edən Ali Mühəndislik Məktəbi daha sonra Maçka və Taşkışla cəbbəxanalarını aldıqdan sonra böyüyüb, İsveçrə və Almaniyadan gələn müəllimlərlə müəllim heyətini təkmilləşdirib. 1944-cü ildə Mühəndislik Fakültəsi İstanbul Texniki Universiteti olaraq yenidən quruldu. Bu dövrün məzunlarının ən böyük əsəri Anıtkabirdir.
Texniki universitet
1944-cü ildə alınan bir qərarla Mühəndislik Fakültəsi İstanbul Texniki Universiteti olaraq yenidən quruldu və dörd fakültəyə bölündü: inşaat, memarlıq, mexaniki və elektrik fakültələri. 1974-1975-ci tədris ilində iki pilləli təhsilə başlanılıb və dörd illik bakalavr təhsilinə iki illik magistratura proqramları əlavə edilməklə bir çox ixtisas sahələrində yüksək səviyyəli təhsil verilməyə başlanıb. 2000-ci illərdə bütün şöbələr beynəlxalq ekvivalentlik aldı. Türkiyədə ilk dəfə televiziya yayımı edilməsi, ilk universitet radiosunun qurulması, kompüterdən istifadə edən ilk universitet olması, bir türk universiteti tərəfindən ilk dəfə kosmosa peyk göndərilməsi, bir çox mühəndislik sahəsində ilk dəfə bakalavr təhsilinə başlaması, İTÜ basketbol komandası 5 basketbol liqası çempionluğu qazandı, IHF İTU-nun Türkiyəni ilk dəfə (indiki EFH) kubokunda təmsil etməsi Texniki Universitetin bu dövrdə akademik və idman sahəsindəki uğurudur.